Лепшы адпачынак – на роднай зямлі, і нават калі вас вабіць далёкае мора, горы і пляжы. А для наведвальнікаў аддзялення дзённага знаходжання грамадзян сталага ўзросту цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва Ашмянскага раёна адпачынак – гэта падарожжа. І на гэты раз пунктам вандроўкі стала Гальшанская старонка.
Аграгарадок Гальшаны, невялікі пункт на карте сучаснай Беларусі, такі ж, як сотні іншых. Так можа падумаць чалавек, незнаёмы з гісторыяй нашай краіны. Тое, што гэта незвычайны аграгарадок, становіцца зразумела адразу, як толькі ў яго заязджаеш. Пагадзіцеся, не кожны населены пункт можа пахваліцца каталіцкім касцёлам 1618 года пабудовы. І пабудаваў яго не нехта, а сам Павел Стэфан Сапега, вядомы дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага княства Літоўскага. Храм з’яўляецца не толькі каштоўнай гістарычнай пабудовай, але і помнікам архітэктуры Беларусі. Першапачаткова касцёл будаваўся як царква для францысканцаў, якіх і запрасіў сам Сапега ў свае ўладанні. У сярэдзіне XVIII стагоддзя касцёл быў рэканструяваны.
Наступным пунктам падарожжа стала Гальшанская сярэдняя школа. Менавіта тут, у народным гісторыка-краязнаўчым музеі ім. Э.С. Корзуна, абвеяным добрай славай, можна прасачыць гісторыю мястэчка Гальшаны, убачыць артэфакты, знойдзеныя на старажытным гарадзішчы, пазнаёміцца з побытам дзядоў і прадзедаў, выдатнымі ўзорамі ткацтва і саломапляцення, унікальнымі фотаздымкамі, лістамі, кнігамі.
Пасля музея шлях ляжаў крыху далей. І вось галоўная мэта падарожжа – Гальшанскі замак, старажытныя сцены якога прасякнуты містыкай і таямніцамі… Першае жаданне – як мага хутчэй апынуцца ўнутры гэтай некалі велічнай пабудовы.
Заслону гісторыі велічнага замка прыадчыніла ключніца – захавальніца ключоў гісторыка-культурных каштоўнасцяў Ашмянскага краю. Яна паведаміла аб родзе Гальшанскіх, заснавальніках горада Гальшаны, аб Соф’і Гальшанскай, з якой пачалася знакамітая каралеўская дынастыя Ягелонаў, аб цудоўным палацы, пабудаваным у XVII стагоддзі стрыечным братам Льва Сапегі – Паўлам Сапегам.
Інтэрактыўны паказ ля сцен Гальшанскага замка прадэманстравалі работнікі раённага цэнтра культуры: перад вачыма экскурсантаў ажылі вобразы Соф’і Гальшанскай і Ягайлы, Паўла Сапегі, Чорнага манаха і Белай дамы. А прыдворная дама запрасіла прысутных прыняць удзел у сярэднявечным балі з майстар-класам тагачасных танцаў.
Падарожжа пакінула шмат цудоўных уражанняў. Удзельнікі вандроўкі змаглі дакрануцца рукой да сцен, што аж сочацца гісторыяй…
